استاندارد رنگ بندی سیم های برق در ایران

مهندسان برق از کدهای استاندارد رنگ تعیین شده در هنگام سیم کشی خانه ها، ساختمان های تجاری و تابلوهای صنعتی استفاده می کنند. دانستن کدهای رنگ قبل از اقدام به هر نوع تعمیری الزامی است.

حتی ممکن است برای خود شما پیش آمده باشد که با باز کردن یک پریز یا جعبه کلید چراغ،با مجموعه ای از سیم ها با رنگ های مختلف روبرو شده باشید. رنگ‌های سیاه، سفید، مسی و رنگ‌های دیگر کاملاً با هم ترکیب می‌شوند، اما هر کدام معنی خاصی دارند.

 رنگ ها ،در هر نقطه از جهان بسته به استانداردهایی که دارند کمی متفاوت است. حتی کدهای رنگی مختلفی برای سیم های AC و DC وجود دارد. به عنوان مثال، در بعضی از کشور ها می توانید سیم های قرمز، مشکی و آبی را برای سه فاز پیدا کنید، در حالی که در استرالیا، سیم های زرد، آبی و مشکی است.

 درک این موضوع به سیم کشی برق شما کمک می کند تا هدف هر سیم را برای ایمن نگه داشتن شما و سیستم برق خانه خود در بهترین حالت کارکرد بدانید. در این مقاله، با ما همراه باشید تا در مورد کدهای سیم کشی که در کشور ایران  صحبت کنیم.

استانداردهای کدهای رنگ:

برای شناسایی استاندارد رنگ سیم و کابل تک رشته روش‌های مختلفی وجود دارد. این روش‌ها مبنی بر کدهای رنگ سیم هستند. رنگ سیم و کابل تک رشته شامل موارد زیر است:

⚫️ سیاه (فاز یک)
این نوع سیم که برای  برای انتقال جریان برق به تجهیزات از جمله پریز،سوییچ،  و انواع مدار مورد استفاده قرار می گیرد. در نتیجه این سیم ها همیشه در جریان هستند.

🔴 قرمز (فاز دو)

سیم قرمز در مواردی که جریان ثانویه باشد مورد استفاده قرار می گیرد. همانند سیاه دارای جریان است.  کاربرد این رنگ برای اتصال سنسور دود به سیستم برق خانه می باشد.

🔵 آبی (فاز سه)

سیم آبی همانند سایر دارای جریان است. این سیم‌ها برای اتصالات مختلف استفاده می‌شود. اغلب زمانی که سیم‌ها دچار کشیدگی می شوند این رنگ قابل استفاده است.

⚪️ سفید (خنثی)
 این رنگ از سیم ها جز نول می باند . که گاهی دارای جریان هستند.

🟡🟢ارت: سبز یا زرد یا سیم( بدون روکش ) مسی

این سیم و کابل برای اتصال به زمین استفاده می‌شود. این سیم‌ها از طریق جعبه پریز به زمین متصل می‌شوند.
کاربرد این رنگ در ساختمان های مسکونی می باشد. همچنین دارای سایز قطر ۲.۵ هستند.

پیشنهاد مطالعه: انتخاب کابل برق مناسب

✅ با کیفیت‌ترین برندها: سیم و کابل البرز الکتریک نور

سیم مشکی: 

عایق سیاه همیشه برای سیم های جریان دا راستفاده می شود. همچنین از این کد استاندارد رنگ در اکثر مدارهای استاندارد خانگی رایج است.

اصطلاح “جریان گ برای سیم های منبعی استفاده می شود که برق را از تابلوی خدمات برق به مقصدی مانند چراغ یا پریز حمل می کنند.  از سیم سیاه به عنوان سیم خنثی یا زمین و یا برای هدفی غیر از حمل بارهای الکتریکی زنده استفاده نکنید.

سیم های قرمز:

گاهی اوقات از سیم های قرمز به عنوان سیم جریان در تاسیسات  استفاده می شود. یکی دیگر از کاربردهای مفید برای سیم‌های قرمز، اتصال آشکارسازهای دود سیم‌دار سخت است، به طوری که اگر یک آلارم فعال شود، همه زنگ‌های دیگر به طور همزمان خاموش شوند.

سیم های مسی:

سیم های مسی لخت رایج ترین نوع سیم هایی هستند که برای اتصال به زمین استفاده می شوند.

تمام وسایل الکتریکی باید به زمین متصل شوند. در صورت بروز خطا، اتصال به زمین مسیر امنی را برای حرکت برق فراهم می کند. جریان به زمین،به زمین برمی گردد. سیم‌های مسی لخت به دستگاه‌های الکتریکی مانند سوئیچ‌ها، پریزها و وسایل و همچنین قاب‌ها یا محفظه‌های لوازم فلزی متصل می‌شوند.

جعبه های فلزی رسانا هستند. جعبه های پلاستیکی نارسانا هستند و نیازی به اتصال به زمین ندارند.

سیم سبز: 

در بعضی موارد از سیم سبز برای اتصال به زمین استفاده می شود. هرگز از سیم سبز برای کاربردی به غیر از اتصال به زمین استفاده نشود.

کد رنگ های رایج کابل در ایران:

• سیم و کابل تک رشته: رنگ عایق کابل تک رشته معمولاً مشکی قرار دارد.
• کابل دو رشته ای:  مشکی برای فاز و  رنگ آبی برای صفر استفاده می‌شود.می توان از رنگ دیگری هم استفاده کرد.
•  سیم و کابل سه رشته ای: از جمله رنگ های زرد / سبز-آبی-قهوه‌ای یا مشکی.
• چهار رشته ای:  سبز / زرد – خاکستری – مشکی – قهوه‌ای یا آبی – خاکستری – مشکی – قهوه‌ای.
• پنج رشته ای:  رنگ زرد / سبز – آبی – مشکی – قهوه‌ای – خاکستری یا قهوه‌ای – آبی – مشکی – خاکستری – مشکی.

رنگ کابل زرد / سبز فقط برای اتصال به زمین یا اقدامات حفاظتی مشابه استفاده می‌شود.  تنها زمانی میتوانید رنگ آبی را برای هر رشته کابل قرار دهید که کابل خنثی وجود نداشته باشد.

کدهای رنگ سیم برق درایران :

طبق استاندارد فازهای R و S و T باید  قرمز، زرد و آبی باشند. 

تجهیز ساختمان

در آخر:

آشنایی با استاندارد رنگ سیم های برق برای اتصال صحیح سیم‌ها بر اساس میزان ولتاژ و کاربرد بسیار ضروری است. با دانستن این موضوع شما می توانید رنگ مختلف را برای کاربرد های مختلف اختصاص بدهید. همچنین برای کدگذاری با توجه به آگاهی که پیدا کردید، طبق استاندارد‌ها برای هدف خود عمل کنید.

دانستن این موضوع اهمیت بسیار حائز اهمیت است. توجه به استندارد های رنگی می تواند باعث بالا رفتن کیفیت کار شما شود. همچنین مهم ترین اهمیت دانستن این موضوع در جهت عیب یابی و رفع نقوص سیم و کابل می باشد. در پروژه های کاری خود قطعا با حجم وسیعی از رنگ های سیم مواجه خواهید شد که دانستن این استندارد کمکی در رفع نقص سیم می باشد.

یکی دیگر از اهمیت آشنایی با استاندارد رنگ سیم و کابل، مستند سازی و نقشه مدار است. در مستند سازی ، تمامی کد‌های رنگی سیم به همراه نوع کابلو همچنین کاربرد آن درج می‌شود. همچنین از بروز خطا جلوگیری می شود. نقشه مدار کمک بسیاری در جهت خوانایی رنگ بندی کابل دارد. همچنین باعث کمتر شدن خطا افراد می شود.