سيم و كابل و انواع آن ها

TajhizSakhteman

مقدمه

یکی از حیاتی ترین ابزارهای الکتریکی سیم و کابل برق هستند که هر کدام دارای مفهوم کاملاً متفاوتی می باشند. به عبارت دیگر، هادی الکتریکی خود به تنهایی سازنده سیم بوده، در حالی که کابل متشکل از دو یا چند دسته سیم مرکب می باشد که همه آن ها داخل یک روکش یا کاور واحد قرار می گیرند. هدف از طراحی سیم و کابل انتقال برق می باشد و با پیشرفت تکنولوژی و ساخت روزافزون وسیله های الکتریکی نیاز به جریان برق بیشتر احساس می شود. در واقع، ادامه زندگی، رشد صنعت و تولید به برق وابسته بوده و در جای جای کره زمین سیم و کابل الکتریکی مشاهده می شود. بعلاوه حوزه الکترونیک، در بخش فوتونیک و مخابرات نیز استفاده از سیم و کابل ضروری بوده و به منظور انتقال دیتا به کار می رود.

علائم تخصصی کابل ها

از علائم روی کابل ها می توان به مشخصات ساختاری آن ها از جمله تعداد و نوع سیم ها، جنس روکش آن ها و اندازه طولی شان پی برد. بنابراین، وجود این برچسب ها روی سیم و کابل ضروری بوده و درج آن ها طبق استاندارد جهانی انجام می شود. در زیر علائمی را معرفی می کنیم که روی سیم های مورد استفاده در سیم کشی برق ساختمان حک می شوند:

  • 14-2G: کابل متشکل از دو عدد سیم روکش دار با تک سیم زمین بوده و مقدار گیج هر واحد سیم 14 می باشد
  • 14-3G: دارای سه سیم روکش دار و یک سیم زمین و مقدار گیج 14 هر واحد سیم
  • 12-2w/G: حاوی دو عدد سیم روکش دار و تک سیم زمین و مقدار گیج 12 برای هر واحد سیم
  • 12/3w/G: شامل سه عدد سیم روکش دار با تک سیم زمین و مقدار گیج 12 به ازای هر واحد سیم
  • 600V: ولتاژ نامی کابل NM است که اغلب برای سیم کشی برق ساختمان به کار می رود
  • TYPE NM-B: به روکش نوع غیر فلزی کابل های NM اشاره می کند که معمولاً برای سیم کشی لوازم و تجهیزات خانگی به کار می روند

 

 

انواع سیم و کابل
شماتیکی از علائم تخصصی روی سیم و کابل

 

روکش سیم و کابل

در حالت کلی، برچسب مربوط به نوع و جنس روکش سیم و کابل برق از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است که از جمله آن ها می توان به علائم THW، THWN، THHN و XHHN اشاره نمود. حرف T همان روکش پلیمری ترموپلاست مقاوم در برابر حرارت بالا، H یعنی پایداری بالا در برابر دمای تا 167 درجه فارنهایت، HH مقاومت بسیار بالا در برابر دمای تا 194 درجه فارنهایت، W یعنی قابل استفاده در مکان های مرطوب بعلاوه محیط های خشک، X همان روکش پلیمری مقاوم در برابر آتش و N به روکش پلاستیکی مقاوم در مقابل مواد روغنی و نفتی اشاره می کند

سیم و کابل های مورد استفاده در سیم کشی ساختمان

کابل و سیم برق ساختمانی برای سیم کشی بیرونی و درونی سازه های مسکونی، تجاری و اداری و همچنین، لوازم و تجهیزات داخل آن به کار می رود و شامل موارد زیر می باشد:

کابل های SD یا افت خدمات

این کابل محدوده میان تیر برق تا قسمت بیرونی ساختمان را شامل می شود و به صورت خطوط منشعب هوایی متصل می گردد. انواع این کابل عبارتند از:

  • کابل دوپلکس: دارای دو هسته، یکی سیم روکش دار برای انتقال فاز و دیگری هادی لخت برای کنترل نول
  • کابل تریپلکس: شامل سه هسته، دو سیم روکش دار برای انتقال فاز و یک هادی لخت برای کنترل نول
  • کابل کوادروپلکس: چهار هسته ای و مخصوص برق سه فاز، سه سیم روکش دار برای فاز و یک هادی لخت برای نول

قابل ذکر است که جنس هادی بکار رفته در سیم های فاز از نوع آلومینیوم خالص می باشد، در حالی که هادی نول از آلومینیوم ناخالص یا آلیاژی و یا تقویت شده با مغز فولادی ساخته می شود. در ضمن، روکش این کابل ها از پلیمر پلی اتیلن با اتصال عرضی طراحی می شود که دارای خواص مقاومتی بالا در برابر رطوبت، حرارت و سرما است. تهیه این کابل بایستی از مراکز معتبر تولیدی چون شرکت تجهیز ساختمان که در زمینه ساخت و فروش سیم و کابل درجه یک فعالیت می کند، صورت گیرد تا کیفیت و کارآیی لازم برای انتقال سیگنال را داشته باشد.

کابل خطوط انتقال یا تغذیه اصلی

 این کابل های فیدر متصل کننده برق از بیرون ساختمان به درون آن می باشند. ولتاژ نامی این کابل ها 600 ولت بوده و جنس روکش یا غلاف آن از نوع ترموپلاست بسیار مقاوم در برابر حرارت(THHN) می باشد. در ضمن، هسته این کابل را سیم های مفتولی یا رشته ای با جریان نامی بالاتر از ماکزیمم جریان بار مورد نیاز تشکیل می دهد.

کابل تابلو برق

 توزیع کننده برق به جعبه تقسیم اصلی که از نوع THHN بوده و جریان نامی آن بالاتر از ماکزیمم جریان بار مورد نیاز می باشد.

کابل با روکش غیر فلزی(NM)

این کابل ها برای سیم کشی برق داخل ساختمان به کار می روند و شامل دو یا چند سیم و یک هادی زمین لخت یا روکش دار می باشد. غلاف کابل از نوع پلیمر پلی اتیلن با اتصال عرضی بوده و نوع رایج و استاندارد این کابل برای استفاده NM-B می باشد که هسته آن سیم های رشته ای یا مفتولی تشکیل می شود.

سیم تک هادی

 به عنوان سیم های الکتریکی داخل خانه شناخته می شوند و دارای یک هادی فازی و یک هادی زمین یا نول می باشند. رنگ و گیج این سیم ها مطابق با استاندارد جهانی برای تشخیص فاز از نول طراحی شده و جنس هادی ها از نوع رشته ای یا مفتولی می باشد.

 

شماتیکی از کابل افت خدمات
شماتیکی از کابل افت خدمات

 

در حالت کلی، سیم و کابل برق وابسته به نوع کاربردشان به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که عبارتند از:

   کابل ارتباطی

این کابل به منظور ارتباط بین دو یا چند مرکز و جهت مخابره یا انتقال اطلاعات به کار می رود و در گونه های مختلفی توسط شرکت تجهیز ساختمان ارائه می شود:

کابل کواکسیال

این کابل هم محور شامل یک هادی در هسته می باشد که با یک روکش پلاستیکی پوشانده شده و روی آن ورق یا شیلد فلزی به عنوان محافظ بکار رفته و غلاف بیرونی از جنس ترمو پلاست کل کابل را عایق بندی نموده است. کاربرد این کابل در انتقال اطلاعات و سیگنال با فرکانس های کاری بالا بوده و نقش ورق فلزی در آن حفاظت در برابر نویز می باشد. اغلب برای انتقال سیگنال میان آنتن ها و ترنسیورها از این کابل استفاده می شود. نمایندگی فروش سیم و کابل لاله زار با ارائه ارزان قیمت نوع اصل و درجه یک این کابل ها همواره حامی مشتریان محترم بوده است. 

  • کابل کواکسیال هاردلاین یا هلیاکس: کابلی است با ضخامت بالا که هسته آن از یک هادی مسی با روکش پلاستیکی و محافظ مسی یا نقره ای تشکیل شده و اغلب برای انتقال سیگنال های فرکانس بالا و داده های با پهنای باند وسیع از جمله میان دو ترنسیور نقطه ای به کار می رود.
  • کابل کواکسیال تشعشعی یا نشتی: محافظ این کابل کواکسیال دارای حفره هایی جهت تابش امواج RF بوده و برای فرکانس خاصی از این موج تنظیم شده اند و در بقیه طول موج ها هیچ گونه تشعشع موجی یا ارسال سیگنالی میان فرستنده و گیرنده صورت نمی گیرد. کاربرد این کابل در مناطق بدون آنتن از جمله تونل های زیرزمینی و چاه آسانسور می باشد.
  • کابل کواکسیال RG-6: رایج ترین نوع کابل کواکسیال که از یک هادی مسی مرکزی با روکش پلاستیکی تشکیل شده و روی آن با ورق آلومینیومی پوشانده شده و در آخر با یک محافظ بافته شده عایق بندی شده است تا نویزهای تداخلی را بی اثر نماید. این کابل در ارتباطات ماهواره ای برای انتقال سیگنال های صوتی تصویری استفاده می شود.
کابل کواکسیال RG-6
شماتیکی از کابل کواکسیال RG-6

 

  •  کابل تری اکسیال:

    این نوع کابل کواکسیال دارای یک عایق و محافظ بیشتر برای حفاظت هادی مرکزی و محافظ داخلی بوده و بیشتر در محیط های با نویز بالا استفاده می شود.

  • کابل توین اکسیال:

    این کابل ساختاری شبیه به کابل RG-6 دارد، با این تفاوت که هسته آن بجای یک هادی از دو هادی مسی به هم تابیده تشکیل شده و با یک محافظ بافته شده عایق بندی شده است. این کابل به طور رایج در ارتباطات پرسرعت از جمله شبکه های اینترنتی استفاده می شود و در میان آن همه کابل و سیم برق استاندارد، این کابل دارای بازده عملکردی بالایی با وجود نویزهای الکتریکی خارجی می باشد.

  • کابل کواکسیال نیمه صلب:
    غلاف خارجی این کابل از جنس مس بوده و دارای یک هادی مرکزی در هسته خود می باشد. روکش این کابل خشک بوده و مانع پارازیت های ناشی از نویز می شود.
  • کابل کواکسیال صلب:

    همان کابل کواکسیال نیمه صلب است، با این تفاوت که از دو روکش محافظت کننده تشکیل شده و اغلب برای انتقال سیگنال های توان بالا میان فرستنده و گیرنده به کار می رود.

  • کابل فیبر نوری:

    نوعی دیگر از کابل های ارتباطی که بر اساس علم فوتونیک طراحی شده و شامل رشته های شیشه ای و شفاف حامل نور یا بسته های فوتون می باشد. سرعت انتقال دیتا با استفاده از این کابل بسیار بالا بوده و ضخامت هر رشته حامل در حد میکرومتر می باشد. امروزه میزان استفاده از این کابل ها در بسیاری از کشورها برای حوزه مخابرات و شبکه های اینترنتی بسیار بالاتر رفته و باعث حذف تیرهای برق شده است. ساختار داخلی این کابل طوری است که هر کدام از رشته های نوری با یک محافظ پوشانده شده و کل کابل نیز دارای روکش عایق می باشد که در برابر نویز از آن محافظت می کند.

  • کابل فیبر نوری تک مد:

    این کابل شامل فقط یک رشته حامل نور بوده و انتقال یک مد از نور در آن ممکن می باشد. به عبارت دیگر، وقتی یک مد داخل رشته نوری انتشار می یابد، نسبت به نوع چند مد، بازتاب داخلی کمتری را تجربه می کند و بدین طریق میزان میرایی سیگنال آن پایین آمده و موج نوری می تواند مسافت بسیار طولانی را طی نماید. این کابل در کشورهای پیشرفته برای انتقال سیگنال های فرکانس بالا در بردهای بسیار بلند به کار می رود. این کابل قیمت بالایی نسبت به سایر انواع سیم و کابل برق داشته و دلیل عمده آن هزینه بالای پروسه تولید آن می باشد.

  • کابل فیبر نوری چند مد:

    این نوع کابل فیبر نوری بر خلاف تک مد، دارای رشته های نوری زیاد بوده و امکان انتقال مدهای بیشتری را می دهد. بازتاب داخلی این نوع کابل به دلیل تراکم بالای امواج نوری بیشتر بوده و بدین جهت نرخ میرایی آن بسیار بالاتر می باشد و احتمال تضعیف سیگنال در مسافت های طولانی بالا می باشد. از این کابل فیبر نوری برای انتقال سیگنال در بردهای کوتاه و مخصوصاً در حوزه های نظامی و امنیتی استفاده می شود.

    کابل فیبر نوری چ
    تجهیزساختمان : تایمن کننده تمامی لوازم شبکه پسیو و اکتیو

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *